Từ rằng:
Cao xanh thử thách anh hào
Vận đỏ chở che nghiệp lớn
Bó tay tuấn kiệt
Nhụt chí nam nhi
Thành đồng bất chấp hiểm nguy
Dạ sắt xem thường quyền thế
Quyền thế, hiểm nguy nào xá kể
Nặng ân tình xem nhẹ thân khu
Vỗ gươm ca "thực vô ngư" 1
Sông chèo gõ nhịp, đêm chờ tiếng kê 2
Bến Dịch, Kinh Kha dựng tóc
Chợ Hàn, Nhiếp Chính phô thây
Huy hoàng hào khí vân nghê
Tiền tài phấn thổ, đài mây danh đề.
Theo điệu "Mãn giang hồng"
Xưa này tính mệnh các bậc trung thần nghĩa sĩ, mỗi khi gặp bước gian nan như không còn lối thoát, thì bỗng lại như được trời che đất chở, "tuyệt lộ phùng sinh", cho nên giữa lúc họ chưa tìm thấy đường sống, thì bỗng đâu cứu tinh xuất hiện, người quân tử vẫn hoàn bậc quân tử.
Thúc Bảo lúc đầu cũng có bao giờ tính đến sẽ có Lý Huyền Thúy, Sài Tự Xương chu toàn cho, mà chính là trời đất chu toàn cho Thúc Bảo, vậy, nên mới dành sẵn hai vị cứu tinh ở đấy. Hôm ấy tiệc rượu cho đến tận nửa đêm, Hùng Tín cùng bạn bè kéo về Giả gia điếm nghỉ ngơi. Từ Hồng Khách thì về Nhan gia điếm chờ Thúc Bảo đưa thư đến, bọn Phàn Kiến Uy cũng ai về nhà nấy.
Sáng sớm hôm sau, Hùng Tín đã giục Huyền Thúy cùng Tự Xương chạy đi lo chuyện cho Thúc Bảo. Hai người bèn mỗi người mỗi đường. Huyền Thúy đến tìm gặp Lai Tổng quản, nói rõ chuyện đến Tế Châu dự lễ mừng thọ gặp phải chuyện lôi thôi ra sao, nhờ Lai Tổng quản tìm cách kéo ra khỏi đám cháy, tránh khỏi chuyện vạ lây. Nghe xong mọi chuyện, Lai Tổng quản đáp:
Nghĩ ngợi một hồi, Lai Tổng quản nói tiếp:
Lai Tổng quản cố giữ Huyền Thúy lại, nhưng Huyền Thúy một mực chối từ:
Tuy thế Lai Tổng quản vẫn nhiệt tâm, khi công việc xong xuôi, mời Huyền Thúy lại soái phủ chơi vài ngày, chuyện trò, Huyền Thúy kiếm cớ từ tạ:
Lai Tổng quản bèn sai lấy lễ vật, lại tận Giả gia điếm đáp lễ, cùng đem quà biếu Huyền Thúy lên đường, tặng mấy trăm lạng bạc làm tiền lộ phí. Chuyện này của Thúc Bảo chính là:
Lưới Thang mở ba mặt
Khó bắt được chim hồng
Thợ săn đành trố mắt
Nhìn chòm mây bềnh bồng. 3
Nói chuyện Tự Xương đến gặp Lưu Thứ sử, Thứ sử cũng vì thấy Tự Xương là con rể của quan trực tiếp cai quản mình, nên nhất định bày tiệc rượu khoản đãi. Trước tiên là Lưu Thứ sử kể chuyện mình cai quản Tế Châu trong sạch như nước thế nào, rồi sau đó đến việc nạp bạc vừa rồi không hề tư túi, cho nên hoàn toàn không một lời kêu ca, phàn nàn, cũng chẳng có chuyện mất mát, trách phạt gì cả. Không ngờ xảy ra chuyện phủ bên mất cướp ra sao, quan trên bắt phủ Tế Châu này bồi thường, bắt cướp thế nào, lâu nay tận tình điều tra, truy lùng mà vẫn không tăm hơi, đêm ngày lo lắng vất vả thật chẳng lúc nào yên. Tự Xương nghe xong, liền nhân đó nói:
Lưu Thứ sử đáp:
Tự Xương nói:
Lưu Thứ sử đáp:
Tự Xương thấy rõ ý của Lưu Thứ sử, chỉ cần bọn Thúc Bảo có đủ số bạc ba nghìn lạng là được, vì vậy Tự Xương cười mà rằng:
Lưu Thứ sử đáp:
Tự Xương nói:
Lưu Thứ sử đáp:
Nay nhân huynh đứng ra thương lượng chuyện này, ngoài chuyện bồi thường như vậy, nhân huynh phải đòi chúng biếu nhân huynh ít ra năm trăm lạng bạc, coi như là tiền tiểu đệ kính lễ nhân huynh. Ngày mai, tiểu đệ sẽ không bắt bọn này đến để đổi trát nữa, mà chờ chúng nạp đủ tiền là được, khi bắt được bọn cướp sẽ theo giấy đó mà hoàn lại bạc vậy.
Tự Xương khẽ cười đứng dậy:
Lưu Thứ sử đáp:
Tự Xương đáp:
Rồi cáo từ ra khỏi phủ đường, Lưu Thứ sử tiễn ra đến tận cửa.
Chính là:
Chỉ cần Thứ sử lành ung nhọt
Mặc kệ ai người róc thịt da.
Tự Xương về đến Giả gia điếm, thì cũng là lúc Lai Tổng quản đã cho người mang công văn tới, chỉ cho Tự Xương về, để biết tin tức trong phủ cùng đến nhà Thúc Bảo. Huyền Thúy đưa công văn cho Tự Xương xem, rồi nói:
Tự Xương xem xong, thở dài mà than:
Bàn cãi đủ chuyện, kết cục là bắt đội thổ binh phải bồi thường số bạc, cấp cho bọn này giấy biên nhận, sau đó sẽ trả lại nếu bắt được bọn cướp.
Hùng Tín lên tiếng:
Bá Đương nói:
Giảo Kim bàn:
Bảo đại huynh cho kịp.
Vưu Thông đã đứng lên chuẩn bị lên đường lập tức, thì Tự Xương lên tiếng.
Công Cẩn băn khoăn:
Tự Xương đáp:
Bá Đương hỏi:
Tự Xương đáp:
Hiển Đạo, Nhuận Phủ cùng hưởng ứng:
Bội Chi cười:
Giảo Kim cười ha hả:
Đó là:
Ông Trương nốc rượu mà ông Lý lại say
Nước Sở mất con khỉ mà để cháy lây ra cả khu rừng.
Đang lúc chuyện trò, thấy đầy tớ bên ngoài vào thưa:
Mọi người đều tránh vào nhà trong, chỉ để mình Tự Xương ra tiếp đón, sau khi vái chào chủ khách ngồi uống trà, Lưu Thứ sử lên tiếng:
Tự Xương đáp:
Lưu Thứ sử tiếp:
Nói xong từ biệt, trèo lên kiệu về.
Bí quyết làm quan phải rất keo
Nửa đồng tiền rút chẳng tha đâu
Rút bòn khố rách quần manh cả
Để cổ quan bà vàng ngọc đeo.
Mọi người đều nghe cuộc đối đáp này, nên ai nấy đều căn dặn Tự Xương:
Tự Xương đáp:
Huyền Thúy lên tiếng: .
Tự Xương bèn gọi gia nhân đem bạc ra, cùng Hùng Tín, Huyền Thúy, Bá Đương, bốn người ra cửa đến nhà Thúc Bảo. Kiến Uy vì đã được tay chân tâm phúc của Thứ sử đến báo cho biết về chuyện đòi tiền bồi thường, và cả năm trăm lạng biếu Tự Xương, đã chạy phần mình, nhưng vẫn còn thiếu ba trăm lạng, không kiếm đâu ra, đến bàn bạc với Thúc Bảo, vừa may gặp lúc bọn Tự Xương. Sau khi chào hỏi xong xuôi, Huyền Thúy đưa công Văn của Lai Tổng quản ra ọi người xem, thấy ghi:
"Khâm sai Tô Châu tổng quản phủ. Lai tướng quân cấp tờ phê sau:
Theo lệnh của bản chức: Tần Quỳnh, đốc lĩnh kỵ binh của bản châu, gồm năm trăm tên có danh sách rõ ràng kèm theo, đến giao nộp ở dinh quan lớn họ Ma là khâm sai Hà đạo đại tổng quản, không được gây việc chậm trễ. Đi qua đâu, bất kỳ cửa sông, cửa thành cũng không được cản trở.
Nay cấp tờ phê này cho lãnh quân hiệu úy là Tần Quỳnh tuân theo như hạn định.
Đại Nghiệp 4 năm thứ sáu, tháng chín ngày hai mươi ba".
Huyền Thúy nói:
Thúc Bảo xem xong cũng không ngạc nhiên gì lắm, chỉ có Kiến Uy là kinh sợ hỏi:
Hùng Tín hỏi:
Kiến Uy đáp:
Bá Đương nói với Kiến Uy: .
Kiến Uy ngạc nhiên:
Thúc Bảo lên tiếng
Tự Xương nói:
Tự Xương bèn đem thư của Đường Công Lý Uyên ra, rồi sai gia nhân mang túi, mang hòm vào, mở ra. Tự Xương nói:
Thúc Bảo xem thư thì thấy viết:
"Việc cũ Quan Trung, ơn sâu ghi dạ. Những muốn đền ơn mà chưa thỏa. Vừa tiếp được thư của con rể tới, rất lấy làm mừng rỡ. Nay có ba nghìn lạng bạc, gọi là chút lễ mọn, mừng tuổi tướng quân.
Hẹn rằng bèo nước,
Gặp mặt tạ ơn."
Thúc Bảo xem xong biến sắc mặt nói:
Tự Xương cười nói:
Hùng Tín nói:
Kiến Uy nói:
Thúc Bảo vẫn không quyết hẳn. Hùng Tín khuyên:
Bá Đương cũng giục:
Mọi người cùng cười. Thúc Bảo vẫn nói:
Rồi đi vào nhà trong, đem ra ba trăm lạng bạc, nói với Kiến Uy:
Chính là:
Nghìn vàng xem tựa mây lông
Nghĩa nhân sáng rực đuốc hồng nghìn thu.
Kiến Uy đáp:
Thúc Bảo bèn thu nhận số bạc, rồi dọn tiệc rượu mời mọi người, Giữa lúc ăn uống, thì thấy Vưu Thông cùng Giảo Kim tới để từ biệt ra về. Lúc đầu Giảo Kim giữa đường đón đánh Sài Tự Xương, rồi đánh bại Bội Chi, Quốc Tuấn, nhưng lại bị Bá Đương đánh bại, trong lòng đã có chỗ không thoải mái, nay thêm chuyện giết người cướp của vỡ lở Giảo Kim càng thấy đứng ngồi không yên. Vưu Thông lại càng lo nghĩ hơn, cũng miễn cưỡng phải dự lễ mừng thọ cho xong để về cho chóng. Giảo Kim lên tiếng.
Đến khi Tự Xương cùng Huyền Thúy lo lắng được hiểm lớn nữa, thì Vưu Thông, Giảo Kim lại sợ lúc đi đứng, ăn uống, nói năng có điều gì sơ xuất mà lộ chuyện ra, sẽ bị bắt bớ, vì vậy cả hai xin về trước. Nhuận Phủ sợ bị liên lụy, cho nên cũng không giữ.
Thúc Bảo lưu lại, cùng ngồi tiệc rượu. Vì có Kiến Uy nên cả hai bên đều không nói chuyện gì khác.
Thúc Bảo nói;
Sắp chia tay, Thúc Bảo mới vào nhà trong lấy một ít lễ vật, đưa Giảo Kim đem về biếu Trình mẫu và cả quà của Tần mẫu gửi riêng cho Trình mẫu. Rượu đã say rồi. Vưu Thông, Giảo Kim cùng Hùng Tín về Giả gia điếm. Sáng canh năm. Vưu Thông cùng Giảo Kim lên đường.
Sương giăng, trăng tỏa sáng đầy thềm
Eo óc gà đâu rộn cuối đêm
Lọt lưới kỳ lân nhanh gót thoát
Cây cong vội tránh nhẹ thân chim.
Cũng sáng hôm ấy, biết Lưu Thứ sử chỉ cần đến đủ bạc, cũng chẳng để ý gì đến mình, nên Thúc Bảo chỉ đến tạ ơn Lai Tổng quản.
Lai Tổng quản nói:
Thúc Bảo khấu đầu từ tạ ra về.
Thúc Bảo mở một tiệc lớn, mời khách xa, thêm Kiến Uy, Vạn Nhẫn, Cự Chân. Ba người này hết lời tạ ơn Tự Xương, họ không hiểu rằng, nếu không có Thúc Bảo, thì làm gì Tự Xương chịu xuất ra số bạc đó. Thúc Bảo lại nhờ Huyền Thúy viết luôn ba thư: một cái nhờ Tự Xương đem về cảm tạ Đường Công, một bức thư gửi Uất Trì Nam đem về trình La Tướng quân, cùng với lễ vật về Tần phu nhân, và một thư gửi em con cô con cậu La Thành. Lúc này cả đám bạn bè, hào kiệt mới thư thái uống hết chén này đến chén khác, hết mâm này đến mâm khác, kể chuyện cũ, nói chuyện mới, vui nhộn, thoải mái hơn nhiều.
Cạn chén trăng gần lặn
Nghiêng bầu ráng đã hồng
Chuyện dài đêm quá vắn
Chim ríu rít ven rừng.
Mãi sáng ra, tiệc rượu vẫn chưa tàn, thì đã nghe ngoài cửa người ngựa huyên náo, chính là số năm trăm người ngựa được lệnh Lai Tổng quản kéo tới để cùng Thúc Bảo đến dinh Ma Đại tổng quản. Thúc Bảo nai nịt nhung phục, đứng trên thềm nhà gọi các thập trưởng, đội trưởng tới bên. Vừa đủ mười một đội trưởng, năm mươi thập trưởng, đội đội, hàng hàng đứng đầy sân. Điểm đủ quân số Thúc Bảo dõng dạc nói:
Quân sĩ nghe xong nhất tề giải tán. Hùng Tín nói với Thúc Bảo:
Thúc Bảo đáp:
Huyền Thúy nói:
Ai nấy lại về Giả gia điếm lấy thêm lễ vật lại mừng Thúc Bảo. Thúc Bảo cũng đem lễ vật ra để gửi các bạn ra về, cả hai bên chẳng ai chịu nhận. Bá Đương nói:
Mọi người cùng cười rồi chia tay.
Thúc Bảo gói ghém đồ đạc, xếp đặt công việc nhà. Gọi Kiến Uy đến nhận số bạc phải bồi thường đem đi, mãi tới sáng mà công việc vẫn chưa xong. Đã thấy đội trưởng tới tận nhà đón mời ra chỗ tập trung, Thúc Bảo đốt vàng, thắp hương khấn vái, từ biệt Tần mẫu cùng Trương Thị, nai nịt gọn gàng, đội mũ lớn, khoác áo ngoài màu hồng có thêu hoa, thắt lưng nạm bạc óng ánh, cưỡi ngựa hoàng phiêu, tập hợp số năm mươi đội trưởng, thập trưởng ở sân nhà, rầm rộ kéo ra cửa, so với lúc mặc áo xanh, đội mũ nhỏ ở châu thì đã khác rồi.
Có bài thơ "Tập cổ thi" ghi lại cảnh này như sau:
Ngựa hí mừng vạn dặm
Gươm sáng chói trời xanh
Trượng phu trả nợ nước
Hơn hẳn đời thư sinh.
Ra cửa tây, đến bên cầu treo, hai bên người ngựa xếp thành hàng dài. Phía đầu phố là chùa Nghênh Ân, Thúc Bảo xuống ngựa, vào chùa. Sợ có kẻ không chịu đến tập trung, Thúc Bảo lấy danh sách, điểm danh từng người. Rồi lấy tiền của mình ra: Đội trưởng thì phát cho ba tiền, thế cũng mất tất cả năm sáu chục lạng bạc. Lại tuyển lấy hai mươi anh trai trẻ, khỏe mạnh làm gia đinh, theo bên để sai phái và cũng thưởng thêm tiền. Xong xuôi, trước tiên đến uống rượu tiễn biệt với các bạn cùng làm kỳ bài quan dưới trướng Lai Tổng quán, ai nấy cùng cạn ba chén rượu rồi chia tay. Sau đó là đến bọn Đơn Hùng Tín, mỗi người cũng nâng đủ ba chén. Thúc Bảo nói:
Lại nói với Tự Xương:
Tự Xương đáp:
Thúc Bảo lại nói với Uất Trì Nam, Uất Trì Bắc:
Lại nói với Bá Đương cùng mọi người khác:
Rồi nhờ Nhuận Phủ, Kiến Uy.
Ai nấy chia tay, lên ngựa, súng nổ ba phát làm hiệu khởi hành.
Chính là:
Trông mặt cả cười
Chưa no con mắt, chưa vơi nỗi lòng
Cuối thu kia dải rừng phong
Lá rơi hay giọt lệ hồng chia phôi
Cầm tay không nói nên lời...
Thúc Bảo đi rồi, Tự Xương còn ở lại Tế Châu ngày hôm đó để thu xếp xong công việc tiền bạc, rồi cũng lên đường luôn. Nhuận Phủ sắp đủ lễ vật bày tiệc rượu tiễn hành chu đáo, Tự Xương lên đường đi Phần Dương. Anh em Uất Trì, Sử Đại Nại, cả ba người vì còn việc quan không dám lần lữa, nên theo đó Trương Công Cẩn, Bạch Hiển Đạo cũng cùng đi luôn về Ung Châu. Chỉ còn Lý Huyền Thúy, Đơn Hùng Tín, Kim Quốc Tuấn, Đổng Bội Chi cùng nhau một đoàn.
Không biết về sau thế nào, xin xem hồi sau sẽ rõ.